خدای سبحان درباره تارک عمدی حج در آیه 97 سوره آل عمران فرموده است:
... وَلِلَّهِ عَلَى النّاسِ حِجُّ البَیتِ مَنِ استَطاعَ إِلَیهِ سَبیلًا ۚ وَ مَن کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ العالَمینَ
... و برای خدا بر مردم است که آهنگ خانه (او) کنند، آنها که توانایی رفتن به سوی آن دارند، و هر کس کفر ورزد (و حج را ترک کند، به خود زیان رسانده)، خداوند از همه جهانیان، بینیاز است.
در این آیه از ترک عمدی حج به کفر تعبیر شده است.
رسول اکرم(ص) در پاسخ به درخواست فردی که از حج بازمانده بود و برای بهرهمندی از فیوضات حج راهکاری از حضرت طلب میکرد، نگاهی به کوه ابوقبیس کردند و فرمودند: اگر به اندازه این کوه برای تو طلای سرخ باشد و آن را در راه خدا انفاق کنی به آنچه حجگزار میرسد، نمیرسی.
کعبه معظمه از آن جهت که بیتالله است، پرچمی برای اسلام قرار داده شده است. از این رو خدای سبحان رفتن به سوی او و ادای حق آن را واجب کرد، چنانکه امیرمؤمنان(ع) در نهجالبلاغه فرمود: الکعبة جعله سبحانه و تعالى للاسلام علما و ...، فرض حقه و اوجب حجه.
حضرت فاطمه زهرا(ص) در خطبهای حج را مایه شرف و مجد و انتشار شعاع و نور دین دانستند و فرمودند: فَرَضَ اللّهُ... الحَجَّ تَسنِیةً لِلدّینِ/خداوند حج را برای شکوه اسلام واجب کرد.
اسلام ارکانی دارد که بر آنها بنا شده و بدون آنها فرومیریزد، چنانکه فرموده امام باقر(ع) گویای این حقیقت است که اسلام بر پنج پایه بنا شده است؛ نماز، زکات، حج، روزه و ولایت، از این رو کسی که به طور عمد حج را ترک کند، رکنی از ارکان دین مبنی اسلام را ترک کرده است.
امام صادق (ع) فرمود: وَدَّ مَنْ فِی اَلْقُبُورِ لَوْ أَنَّ لَهُ حَجَّةً بِالدُّنْیَا وَ مَا فِیهَا / مُردهای که در قبر است دوست دارد در برابر تمام دنیا و آنچه در آن است، برای او حجی میبود
امام صادق (ع) نیز فرمود: خداوند کعبه را برای دین و گذران زندگی دنیایی مردم قرار داد.
ایشان در حدیثی دیگر فرمود: مادامی که کعبه پابرجاست، دین خدا پاینده و استوار است.
امام رضا(علیه السلام) در پاسخ پرسش هاى محمّد بن سنان نوشت: علّت حج، ورود به (میهمان سراى) خداوند و درخواست افزایش و بیرون آمدن از گناهان است و براى آن که از گذشته توبه کند و عمل از سر گیرد و نیز در حج، خرج کردنِ ثروت ها و رنج و خستگى و بازداشتن بدن ها از خواسته ها و لذایذ و در عبادت به خدا نزدیک شدن و خضوع و فروتنى و ...
دعا کلید دست یافتن به گنجینه های عرش اعلی است، دعا کردن یعنی اتصال قطره وجود انسانی به اقیانوس لایزال الهی...
دعا کردن همیشه خوب است اما گاهی خیلی خوب است به اصلاح نور علی نور است ، گاهی شرایطی پیش می آید که دعا کردن عین استجابت است ، مثل روز بزرگ عرفه، روزی که سفارش های اکید شده است که تا می توانیم برای خود و دیگران دعا کنیم.
شب عرفه دارای برکتی است که احیا و عبادت در آن معادل صد و هفتاد سال شمرده شده است، و روز عرفه ، روزى است که حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فرا خوانده و سفره های جود و احسان خود را براى ایشان گسترانیده است. (کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی)
امام علی علیه السلام می فرماید: «خداوند کلید گنجینه ها(ی رحمتش) را در دستان تو قرار داده است، که به تو اجازه داده از او درخواست کنی تا هر گاه بخواهی، درهای نعمتش را با دعا بگشایی و بارش باران رحمتش را طلب نمایی؛ پس اگر اجابت دعایت به تأخیر افتاد، این تأخیر تو را ناامید نسازد».( نهج البلاغه ، نامه 31)
امیر المؤمنین علی علیه السلام می فرمایند دعا کلید گشاینده خزائن رحمت خداوند است ، و در روایات دیگر داریم که عرفه روز دعا کردن است، روز حاجت خواستن برای خود و دیگران.(التهذیب الأحکام ، ج 5 ، ص 182)
امام سجاد(علیه السلام) در روز عرفه، مردى را مشاهده کرد که تکدى میکند و درخواست خود را با مردم در میان میگذارد. حضرت به او فرمود: واى بر تو! در چنین روزى از غیر خدا طلب حاجت میکنی؟ روز عرفه چنان عظمت دارد که امید است حتى جنین هاى در شکم مادر از برکت آن به سعادت برسند.( من لایخصره الفقیه، ج 2، ص 211)
پس دعا در شب و روز نورانی عرفه ، تأثیری مضاعف دارد ، چقدر این دعا در زمانی به این با برکتی می تواند گره گشای زندگی خودمان و اطرافیانمان باشد.شاید دعای فرجمان مستجاب شود.