سخنان مولی الموحدین امیرالمؤ منین علی بن ابی طالب علیه السلام

١- هرکه با حق در آویزد و بستیزد حق او را به خاک می افکند.

٢- تقوا و پرهیزکاری سر کرده ی همه ی خُلق و خوهای نیکو است.

٣- روز داد خواهی ستمدیده بر ستمکار سخت تر است ، از روز ستم  ستمکار بر ستم کشیده.

۴- چه بسیار است عبرت ها و چه اندک است پذیرش آنها .

۵- هرکس نهان خویش را درست کند خدا آشکار او را درست می فرماید.

۶- تفاخر ونازیدن را واگذار و تکبرت را بینداز و به گورت فکر کن.

۷- سخت ترین گناهان ، گناهی است که شخص ، آن را آسان و ناچیز بپندارد و به آن اهمیت ندهد.

۸- حکومتها میدان های آزمایش مردان است(وقتی کسی به حکومت برسد، بدی و خوبیش آشکار می شود.)

۹- دعوتگر و یا دعا کننده ی بی عمل همانند تیر انداز با کمان بی زه است.

١۰- دوتن به خاطر من تباه شدند: دوستی که اندازه نگاه نداشت و دشمنی که بغض – مرا- در دل کاشت.

١١- خدا را فرشته ای است که هر روز بانک بر می دارد : بزایید برای مردن

و فراهم کنید برای نابود گشتن و بسازید برای ویران شدن.

١٢- آن را که نانخور کم است یکی از دو توانگری اش فراهم است.

١٣- جدال تدبیر را ویران کند.

١۴- هر که پوشش شرم گزیند کس عیب او نبیند.

١۵- شگفت از رشک بران که غافلند از تندرستی مردمان.

١۶- از عدالت نبود حکم نمودن با گمان.

١۷- به خدا که این دنیای شما در دیده ی من خوارتر از استخوان خوکی است که در دست گری باشد.

١۸- به زشتی یاد کردن مردمان پشت سر آنان، سلاحی است برای مرد ناتوان.

١۹- هرکه نگاه خود را از حرام باز دارد، دلش آرام خواهد شد.

٢۰- خطاب به حضرت زهراء(س): از این پس اندوه من جاودانه و شب هایم، شب زنده داری است.

٢١- خوشرویی احسانی است بی هزینه.

٢٢- هرکه آبروی خود را دوست دارد، باید از بگو مگو بپرهیزد.

٢٣- هیچ دعایی به آسمان نمی رسد مگر آنکه دعا کننده بر محمد(ص) و آل او صلوات بفرستد.

٢۴- حسد، دروغ وکینه ، چهره دین را زشت و انسان را نابود می کند.

٢۵- زندگی سالم و آرام ، در مدارا کردن با مردم است.

٢۶- غیبت کردن آخرین تلاش افراد ناتوان است.

٢۷- هرگز عمل صاف نمی شود تا اینکه علم صحیح گردد.

٢۸- علم، تو را ارشاد می کند و عمل تو را به نتیجه می رساند.

نهج البلاغه فیض و دکتر شهیدی 

الإمام علیّ علیه السلام عـَجِبْتُ لِمـَنْ یَحْتَمِى الطَّعامَ لأِذِیـَّتِهِ کَیْفَ لا یَحْتَمِى الذَّنْبَ لأَِلیمِ عـُقُوبَتِهِ امام عـلى علیه ‏السلام فرمود: در شگفتم از کسى که از غذا(ى ‏فاسد) به خاطر آزارش پرهیز مى‏ کند، اما از «گناه» به خاطر عذاب دردناکش پرهیزى ندارد! غررالحکم ج4 ص337

قَالَ عَلِىٌ علیه ‏السلام: اِنَّ لِلّهِ تَبارکَ وَتَعالى فِى کُلِّ نِعْمَةٍ حَقّا فَمَنْ اَدّاهُ زادَهُ مِنْها، وَمَنْ قَصَّرَ عَنْهُ خاطَرَ بِزَوالِ نِعْمَتِهِ امام على علیه ‏السلام فرمود: خداوند تـبارک و تـعالى در هـر نعـمتى داراى حقّى مى‏باشد پس هر کس آن را ادا کند، خداوند نعمت او را زیاد مى‏کند و هر که کوتاهى کند در معرض زوال نعمت قرار مى‏گیرد. بحارالأنوار، ج 71، ص 53

ألا فَمَن ثَبَتَ مِنهُم عَلَی دینِهِ وَ لَم یَقسُ قَلبُهُ لِطولِ أمَدِ غَیبَةِ إمامِهِ فَهو مَعی فی دَرَجَتی یَومَ القیامَة امام علی علیه السلام فرمودند : بدانید آنان که در زمان غیبت حجت خدا در دین خود ثابت مانده و به خاطر طول مدت غیبت منکرش نشوند، روز قیامت با من هم درجه خواهند بود. بحارالانوار ج51 ص109

قَالَ عَلِىٌ علیه ‏السلام: یَبلُغُ الصّادِقَ بِصِدقِهِ ما یَبلُغُهُ الکاذِبَ بِاحتیالِهِ؛ امام علی علیه السلام فرمودند :  راستگو، با راستگویى خود به همان مى رسد که دروغگو با حیله گرى خود. غررالحکم، ج6، ص471، ح11006

الإمام علیّ علیه السلام: «أیَسُرُّکَ أن تَکُونَ مِن حِزبِ اللهِ الغالِبِینَ؟ إتَّقِ اللهَ سُبحانَهُ وأحسِن فی کُلِّ أمُورِکَ، فإنَّ اللهَ مَعَ الَّذِینَ اتَّقَوا والَّذِینَ هُم مُحسِنُونَ.» امام علی (علیه ‌السلام): آیا خوش‌داری که از حزب پیروز خدا باشی؟ از خدای سبحان پروا کن، و در همۀ کارهایت خوب عمل کن؛ زیرا خداوند با تقواپیشگان و نیکوکاران است. میزان الحکمه، ج 3، ح3675

وَاسْتَعَنْتَهُ عَلَى اُمُورِکَ وَسَأَلْتَهُ مِنْ خَزائِنِ رَحْمَتِهِ ما لا یَقْدِرُ عَلَى اِعْطائِهِ غَیْرُهُ مِنْ زِیادَةِ الْاَعْمارِ وَصِحَّةِ الْاَبْدانِ وَسَعَةِ الْاَرْزاقِ ثُمَّ جَعَلَ فِى یَدَیْکَ مَفاتِیحَ خَزائِنِهِ بِما أَذِنَ لَکَ مِنْ مَسْأَلَتِهِ فَمَتى شِئْتَ اسْتَفْتَحْتَ بِالدُّعاءِ أَبْوابَ نِعْمَتِهِ وَاسْتَمْطَرْتَ شَآبِیتَ رَحْمَتِهِ امام على علیه السلام فرمود: از او (خدا) در کارهایت استعانت مى جویى و از خزائن رحمتش چیزهایى مى خواهى که جز او کسى قادر به اعطاى آن نیست، مانند: عمرهاى بیش تر، سلامتى بدنها و وسعت روزی ها. خداوند کلیدهاى خزائن اش را در دست تو قرار داده است؛ زیرا به تو اجازه داده که از او درخواست کنى؛ بنابراین هر گاه خواستى مى توانى به وسیله دعا درهاى نعمت خدا را بگشایى و باران رحمت خدا را فرود آورى. نهج البلاغه، نامه 31

امام علی (علیه السلام) فرمودند: وَ اکْظِمِ الغَیْظَ، وَ تَجَاوَزْ عِنْدَ الْمَقْدَرَةِ، وَ احْلُمْ عِنْدَ الغَضَبِ، وَ اصْفَحْ مَعَ الدَّولَةِ، تَـکُنْ لَـکَ العاقِبَةُ؛  خشم خود را فرو بر و به هنگام قدرت، گذشت کن و در هنگام عصبانیت، بردبار باش و در وقت توانایى بر انتقام، ببخش، تا عاقبت به‏ خیر شوى. نهج البلاغه، نامه 69

امام علی علیه السلام فرمودند الدّهر ذو حالتین ابادة و افادة فما اباده فلا رجعة له و ما افاده لا بقاء له روزگار را دو حالت است، گرفتن و دادن، آنچه را بگیرد برنمى‏ گردد، و آنچه را بدهد پاینده نیست. هزارگوهر ؛ ص 55

عن امیرالمومنین علیه السلام: انّ العبد لیذنب الذنب فینسی به العلمَ الذی کان قد علمه امام علی علیه السلام : انسان گاهی گناهی را انجام می دهد و این باعث می شود که علمی را که قبلاً داشته است فراموش می کند. سفینه البحار، ج 1 ص 31

امام على(سلام الله علیه): حُسنُ الظَّنِّ یُخَفِّفُ الهَمَّ ویُنجی مِن تَقَلُّدِ الإِثمِ

 خوش بینى، از اندوه مى‏ کاهد و از افتادن در بند گناه مى‏ رهاند.

لا تُؤیِس مُذنِباً، فَکَم مِن عاکِفٍ عَلى ذَنبِهِ خُتِمَ لَهُ بِخَیرٍ

امام على(سلام الله علیه): هیچ گنهکارى را [از رحمت خدا] نا امید مکن. چه بسا گناه آلوده ‏اى که عاقبت به خیر شد.

تحف العقول - ص 100 میزان الحکمة –ج6

قال الامام علی علیه السلام : قُمْ عَن مَجلِسِکَ ِلأبیکَ و مُعَلِّمِکَ و إن کُنتَ أمیراً امام على(سلام الله علیه): به احترام پدر و معلّمت از جاى برخیز، گرچه فرمان‏روا باشى. حکمت نامه کودک – ص 308-ح 448

امام علی بن ابیطالب (ع) می‌فرماید: لایُقیمُ أمَرَ الله – سُبحانَه – إلاّ مَن لا یُصانِعُ، وَ لایُضارعُ وَ لایَتَّبعُ المَطامِع  امر (دین) خدا را فقط کسانی می‌توانند بر پای دارند (و احکام خدا را عملی کنند) که سازش نکنند، همرنگ جماعت نشوند، و خود در پی مطامع (و خواسته‌هایی) نباشند. جامعه سازی قرآنی، علامه حکیمی/180

امام على علیه ‏السلام : رَأْسُ الْعِلْمِ التَّمْییزُ بَیْنَ الاَْخْلاقِ وَ اِظْهارُ مَحْمودِها وَ قَمْعُ مَذْمومِها بالاترین درجه دانایى، تشخیص اخلاق از یکدیگر و آشکار کردن اخلاق پسندیده و سرکوب اخلاق ناپسند است. غررالحکم، ح 5267

قال علی علیه السلام : «مَنْ اسْتَغْفَرَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ کُلَّ یَومٍ سَبْعاً وَ عِشْرِینَ مَرّةً کَانَ مِنَ الَّذِینَ یُسْتَجَابُ لَهُم وَ یُرْزَقُ بِهِم أهْلَ الأرْضِ یعنی هرکس روزی بیست و هفت مرتبه برای مؤمنین و مؤمنات طلب غفران و آمرزش کند، از کسانی خواهد بود که دعایشان مستجاب است و اهل زمین به واسطه ایشان روزی داده می‌شوند. این اثری است که طلب مغفرت برای مؤمنین دارد. غررالحکم ، ص240

وَ کان علىٌ اِذا حَضرَ وَقتُ الصلوةِ یَتَمَلمَلُ وَ یَتَزَلزَلُ فَیُقالُ لَهُ مَا لَکَ یَا اَمیرَ المُومِنین؟! فَیَقولُ عَلیهِ السَلام: جَاء وَقتُ اَمانَةٍ عَرضَها اللهُ عَلَى السَمواتِ وَ الارضِ وَ الجِبالِ فَاَبَینَ اَن یَحمِلنَها وَ اَشفَقنَ مِنها هنگامى که وقت نماز فرا مى رسیدامیر المومنین علیه السلام مضطرب شده تنش به لرزه مى‌افتاد، و وقتی می‌گفتی چه شده است که چنین منقلب هستید؟ فرمود: وقت امانتى فرا رسیده است که آسمانها و زمین و کوهها آن را بر نتافتند و زیر بار آن نرفتند. محجه‏البیضاء ، ج 1 ، ص 378

امیر المومنین علیه السلام: صَلِّ الصَلوةَ لِوَقتِها المُوقت لَها وَ لا تعجل وَقتَها لِفراغٍ وَ لا تُوخرها عَن وَقتِها لِاشتِغالٍ وَاعلَم اَنَّ کُلَ شىٍ مِن عَمَلِکَ تَبعٌ لِصَلوتِک امیر مومنان علی علیه السلام فرمودند: نماز را در وقت تعیین شده آن به جاى آور، به خاطر فراغت از نماز شتاب مکن! و به بهانه کار و گرفتاری، به تاخیر میانداز! بدان که همه اعمال تو بسته به نماز توست. نهج ‏البلاغه، نامه 27

قال على علیه السلام: مَن تَرَک الجُمعَةَ ثَلاثاً مُتَتابعَةً لِغَیرِ عِلَّةٍ کُتبَ مُنافِقاً... على علیه السلام : هر کس سه بار پیاپى نماز جمعه را بدون عذر ترک نماید، در زمره منافقان بشمار خواهد رفت... توجه: البته حتما می‌دانید که نماز جمعه در زمان غیبت امام معصوم مستحب بوده و در زمان ظهور بر همگان واجب می‌شود. مستدرک الوسائل، ج‏6،ص 299

امام علی علیه السلام: الْغِنَى فِى الْغُرْبَةِ وَطَنٌ وَ الْفَقْرُ فِى الْوَطَنِ غُرْبَةٌ: ثروتمندى در غربت ، چون در وطن بودن است و تهیدستى در وطن، غربت. نهج البلاغه – حکمت 56

امام علی علیه السلام: إِذَا تَمَّ الْعَقْلُ نَقَصَ الْکَلَامُ هر گاه عقل کامل گردد ، سخن اندک شود. نهج البلاغه – حکمت 71

امام علی علیه السلام: الْإِیمَانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکَانِ: ایمان، شناختن با قلب، اقرار با زبان، و عمل با اعضاء و جوارح است. نهج البلاغه – حکمت 227 امام علی علیه السلام أَصْدِقَاؤُکَ ثَلَاثَةٌ وَ أَعْدَاؤُکَ ثَلَاثَةٌ فَأَصْدِقَاؤُکَ صَدِیقُکَ وَ صَدِیقُ صَدِیقِکَ وَ عَدُوُّ عَدُوِّکَ وَ أَعْدَاؤُکَ عَدُوُّکَ وَ عَدُوُّ صَدِیقِکَ وَ صَدِیقُ عَدُوِّکَ

دوستان تو سه گروهند، و دشمنان تو نیز سه دسته اند؛ اما دوستانت : دوست تو و دوستِ دوست تو ، و دشمنِ دشمن تو است، و اما دشمنانت : دشمن تو ، و دشمن دوست تو ، و دوست دشمن تو است. نهج البلاغه – حکمت 294  قالَ عَلِىٌّ علیه ‏السلام: یُسْتَدَلُّ عَلَى الاْءِدْبارِ بِاَرْبَعٍ: سُوءِ التَّدْبیرِ وَقُبْحِ التَّبْذیرِ وَقِلَّةِ الاْءِعْتِبارِ وَکَثـْرَةِ الاْءِعْتِـذارِ امام على علیه‏ السلام فرمود: نشان بدشانسى و ادبار، چهار چیز است: تدبیر و چاره اندیشى بد، خرج کردن ناپسند، کم عبرت و پندگرفتن و زیاد عذرخواهى کرد. غررالحکم، ج 6، ص 3109، حدیث 10958 امام علی علیه السلام:خوش اخلاقی روزی ها را زیاد و شهرها را آباد می کند.هرکس خوش اخلاق باشد، زندگی اش پاکیزه و گوارا باشد.(نهج البلاغه) در وصف دنیا چه ستایم  خانه ای را که آغاز آن رنج بردن است، وپایان آن مردن . در حلال آن حساب است ، ودر حرام آن عقاب .آن که در آن بی نیاز است، گرفتار است ؛ و آن که مستمند است اندوهبار .آن که در پی آن کوشید بدان نرسید ؛ و آن که به دنبال آن نرفت ، او رام وی گردید . آن که بدان نگریست ١، حقیقت را به وی نمود ، و آن که در آن نگریست ، دیده اش را برهم دوخت .  خطبه ۸٢ نهج البلاغه   ١ – دنیا را آینه ی عبرت ساخت و دل از لذتهای آن بپرداخت.